Versterker met germaniumtransistors
Zoals je weet waren de eerste transistors die radiobuizen vervingen germanium. Hun uitvinding speelde een grote rol in de ontwikkeling van elektronica, waardoor elektronische apparaten functioneler, zuiniger en kleiner werden. Het tijdperk van germaniumtransistoren duurde echter niet lang; ze werden al snel vervangen door geavanceerdere siliciumtransistoren. Desondanks werd er een groot aantal germaniumtransistoren geproduceerd, en zelfs nu, een halve eeuw later, zijn ze niet erg zeldzaam.
Er is een mening dat het geluid van een versterker die volledig op germaniumtransistoren is gebouwd een speciale kleur heeft, die dicht bij een "warme buis" -geluid ligt. Dit is wat germaniumtransistors de laatste tijd zo populair maakt onder radioamateurs. Je kunt met je eigen oren naar het geluid van zo'n versterker luisteren als je een heel eenvoudig circuit in elkaar zet, zoals hieronder weergegeven.
Versterkercircuit
De schakeling bestaat uit 5 germaniumtransistors en een handjevol andere onderdelen. Hieronder staan verschillende transistoropties voor dit circuit.
- T1 – MP39, MP14, MP41, MP42 (PNP)
- T2, T4 – P217, P213, P210, P605, GT403 (PNP)
- T3 – MP38, MP35, MP36 (NPN)
- T4 – MP39, MP14, MP41, MP42 (PNP)
Alle andere soortgelijke transistors zullen ook geschikt zijn, waarbij ruisarme transistoren de meeste voorkeur verdienen. Opgemerkt moet worden dat de uitgangstrap (T2 en T4) identieke transistors moet hebben; het is raadzaam om ze te koppelen met de dichtstbijzijnde versterking. Diode D1 is germanium, bijvoorbeeld D9, D18, D311, de ruststroom van de versterker hangt ervan af. Alle condensatoren zijn elektrolytisch, voor een spanning van minimaal 16 volt. De voedingsspanning van het circuit is 9-12 volt.
Printplaat:
Versterker montage
De schakeling is gemonteerd op een bord van 40x50 mm, dat volgens de LUT-methode kan worden gemaakt. Hieronder staan foto's van het afgewerkte vertinde karton.
Nu kunt u beginnen met het installeren van de onderdelen. Allereerst worden er weerstanden op het bord geplaatst, gevolgd door grotere condensatoren en transistors. Houd er rekening mee dat germaniumtransistoren, in tegenstelling tot siliciumtransistoren, veel gevoeliger zijn voor oververhitting.
Krachtige uitgangstransistors worden warm tijdens gebruik op hoge volumes, dus het is raadzaam om ze op een radiator te installeren (als de transistorbehuizing een dergelijke mogelijkheid biedt) en ze met draden op het bord aan te sluiten.
Nadat alle onderdelen op het bord zijn geïnstalleerd, hoeft u alleen nog maar de stroomdraden, de signaalbron en de luidsprekeruitgang te solderen. De laatste fase van de montage bestaat uit het wegspoelen van eventueel achtergebleven vloeimiddel van de plaat, het controleren op correcte installatie en het testen van aangrenzende sporen op kortsluiting.
Eerste opstart en configuratie
De germaniumversterker vereist ruststroomaanpassing, die wordt ingesteld door diode D1. De eerste stap is het aanleggen van spanning op het circuit door een ampèremeter aan te sluiten op de opening in de voedingsdraad.Als er geen signaal aan de ingang is, zou de schakeling ongeveer 20-50 mA moeten verbruiken. Hoe hoger de ruststroom, hoe groter de verwarming van de eindtransistoren, maar dit heeft een positief effect op de geluidskwaliteit. Als de ruststroom te laag is, wordt het geluid onverstaanbaar, knarsen en heesheid verschijnen. De stroom kan worden verhoogd door een of meer diodes in serie met D1 toe te voegen. In mijn geval moest ik, om een acceptabele geluidskwaliteit te verkrijgen, twee extra diodes toevoegen.
Soortgelijke versterkercircuits op basis van germaniumtransistors werden veel gebruikt in antieke spelers, bandrecorders en radio's, dus het zal zeker alle liefhebbers van de oudheid aanspreken. Het uitgangsvermogen bedraagt met een radiator circa 5-10 watt, de versterker is dus voldoende om een hele kamer te laten klinken. Veel bouwplezier!
